Shiraz je izuzetno popularna crvena sorta širom svijeta. U Južnoj Africi, Australiji, Kanadi i na Novom Zelandu, poznata je pod nazivom Shiraz, dok je u Evropi, Čileu, Argentini i SAD-u njeno ime Syrah.

Naravno, postoji još popriličan broj njenih sinonima. Bitno je spomenuti da se ova sorta ne treba miješati sa Petit sirah, što je sinonim Durif-a.

Sadržaj:

Porijeklo i istorijat

Porijeklom je iz sjevernog dijela doline Rajne u Francuskoj. Navodno je u tom regionu prisutna od dvanaestog vijeka. Istraživanjem obavljenim 1999.-e u Montpellieru ustanovljeno je kako je Syrah potomak sorte Dureza i MendeuseBlanche

Dureza je stara crna sorta iz Francuske, a MendeuseBlanche bijela sorta koja se nekada uzgajala u pokrajini Savoji (Savoy). Budući da nikada nisu dostigle veću popularnost, ne postoje podaci o njihovom uzgoju izvan Francuske. 

U Australiju dolazi u Bazbijevoj kolekciji (evropski migrant), a Ser Vilijem Mekartur je u knjizi objavljenoj 1844. godine opisuje kao sortu adaptiranu australijskim klimatskim uslovima. Nekada su se crvene sorte, uključujući i ovu, čupale iz zemlje da bi se dobilo mjesto za neku od brojnih bijelih sorti zastupljenih na australijskom tlu. 

U poslednjih dvadesetak godina, Shiraz sa ovog kontinenta u enormnoj mjeri utiče na proizvodnju vina vrhunskog kvaliteta. 

Sedamdesete godine prošlog vijeka označene su povratkom Shiraza u vinograde u kojima je i prije obitavao, kao i njegovim dolaskom u mnoge nove vinograde. 

Geografska rasprostranjenost

Najzastupljenija je u Francuskoj, u sjevernoj dolini rijeke Rajne (57% ukupnih svjetskih zasada), u Australiji (oko 33%) i SAD-u, ili preciznije, u Kaliforniji (oko 6,7%). Ostali zasadi se mogu pronaći u Italiji, Španiji, Portugalu, Argentini i Čileu. 

U Južnoj Africi, ova sorta se odlično prilagodila sparnim klimatskim uslovima i veoma brzo proizveo sjajne rezultate. Argentinski shiraz se često miješa sa Malbecom, još jednom crvenom sortom, u cilju dobijanja vina po uzoru na australijski “Caberne Shiraz”. 

U poslednjih nekoliko godina, koristi se i u Hrvatskoj i to u proizvodnji kvalitetnih vina („Syrah“ i „Genos03“).

Jedna je od najviše uzgajanih vinskih sorti u Australiji, Južnoafričkoj Republici i Francuskoj, od početka 21.-og vijeka. Neka od najkvalitetnijih i širom svijeta poznatih Syrahovih vina nastala su upravo tamo.

Na teritoriji Hrvatske, Shiraz je najrasprostranjeniji u zadarskom vinogorju.

Prisutan je na listi preporučenih sorti za: Istru, Slavoniju, Dalmatinsku Zagoru, Hrvatsko primorje i Sjevernu Dalmaciju. Najveći vinograd sa Shirazom kao primarnom sortom, površine je otprilike oko stotinu hektara, a podignut je na području Korlata.

Tipovi i karakteristike

Loza je snažna i raste u širinu.

Cvijet je pravilan, hermafroditan.

Odrasli list je okrugao, srednje veličine, petodijelan sa dubokim sinusima. Lice je blistavo zelene boje, a naličje nešto svjetlije i paučinasto. 

Zreo grozd je cilindričan, srednje veličine, većinom izdužen i kompaktan. Sazrijevanjem bobica počinju da se smežuravaju i labave. Zrele bobice su ovalne ili okrugle, male do srednje veličine, tamnoplave boje do crne boje, a meso im je veoma sočno i slatko.

Ima redovnu oplodnju, a sazrijeva krajem druge, odnosno početkom treće epohe. Odgovaraju joj i niski i povišeni sistemi uzgoja,kao i kratka rezidba. Mješovitom rezidbom joj se smanjuje kvalitet. Srednje je rodnosti.

Veoma je osjetljiva prema suši i hlorozi, srednje otporna prema biljnim bolestima i visoko osjetljiva prema grinjama. Najviše joj odgovaraju topla strukturna zemljišta, sa dobrim vodnim kapacitetom, u toplijim klimatskim uslovima. 

Karakteristike vina

Jedna je od tipičnih vinskih sorti čija vina imaju srednji do visoki kvalitet, zavisno od uslova okoline. Vina su ekstraktivna i snažna, obojena i prikladna i za kupažiranje. 

Karakteristične arome ovih vina su:

  • crna ribizla,
  • dudinje,
  • crni biber,
  • nerijetko i doza katrana.

Neizostavni su i tragovi tanina i drveta koji se nakon dugog odležavanja miješaju sa ostalim aromama, čime se dobija bogata i izbalansirana paleta. 

U Australiji su počela da se proizvode vina laganog stila, uz uspostavljanje balansa između drveta, tanina i voća, dok je katran prisutan u znatno slabijim tragovima u odnosu na druga vina ove sorte. 

Uobičajeno je kombinovanje Shiraza sa njegovim drugim sokovima, istim po kvalitetu, koji su zastupljeni u drugim vinogradima, državama i klimatskim regionima. Cilj je dobiti izbalansirano vino. Australijanci Shiraz koriste i za dobijanje crnih pjenušavih vina, izuzetno popularnih u poslednjih nekoliko godina.

Ojačana vina porto stila su takođe za preporuku. 

Temperatura služenja 

Shiraz se poslužuje na temperaturi od 18°C, što je ujedno i preporučena temperatura za konzumiranje i serviranje, kada su ukus i aroma u potpunosti došli do izražaja. 

Preporučena hrana uz koju se poslužuje 

Vina dobijena od ove sorte idealna su u kombinaciji sa raznim suhomesnatim proizvodima, jelima sa roštilja, mesom divljači i sa biftecima.

Zaključak 

Činjenica da je Shiraz jedina dozvoljena crvena sorta sjeverne doline Rajne samo je jedna od osobina koja joj daje na popularnosti. Njena vina proizvedena u tom regionu danas se mogu svrstati u rang sa najboljim vinima Burgundije i Bordoa. 

Najskuplji svjetski shiraz poznat je pod nazivom “Grange”, čija butelja košta oko 600$, a proizveden je u Australiji. 

Nije neophodno putovati u Francusku ili čak Australiju da biste vidjeli zasade ove sorte ili obavili degustaciju. Zahvaljujući hrvatskim proizvođačima, u svijet Shiraza mogu nas uvesti upravo „Syrah“ ili „Genos03“.

Takođe pogledajte