Cabernet Sauvignon (Kaberne Sovinjon) je sorta grožđa koja je postavila granicu između vina “starog” i “novog” svijeta. Njegova slava u Starom svijetu se bazira na podatku da odlično sazrijeva i odležava u boci.
Kabernei Novog svijeta su zamišljeni tako da se konzumiraju neposredno nakon flaširanja i iznošenja na police, s tim da mogu odležati godinu ili dvije. Kaberne svoje osobine ne duguje toliko terenu na kojem uspijeva koliko duguje klimi.
Sadržaj:
- Porijeklo i istorijat
- Geografska rasprostranjenost
- Tipovi i karakteristike Cabernet Sauvignona
- Cabernet Sauvignon temperature služenja
- Preporučena hrana uz Cabernet Sauvignon
Porijeklo i istorijat
Godine 1996. grupa američkih naučnika je putem DNK analize ustanovila da je Cabernet Sauvgnon nastao slučajno, ukrštenjem Cabernet franca i Sauvignon blanca, oko 1600. godine. Porijeklo vodi iz Francuske, zapravo iz čuvenog francuskog regiona Bordo.
Po ranijim pretpostavkama, smatralo se da je postojao još u doba antičkih Rimljana, koji su ga pili za vrijeme martovskih dana (Ida) i zabava u Koloseumu. Postojala je i teorija o tome kako je sorta došla iz Rioje u Španiji.
Geografska rasprostranjenost
U Bordou se proizvodi 60% francuskog kabernea. On je tokom istorije postao i “rodno mjesto” ove sorte, pa se proizvođači širom svijeta trude dostići “izvornu Bordo kompleksnost”. U mladim danima ukrštan je sa drugim sortama u Bordou isključivo iz ekonomskih razloga.
Gaji se u skoro svim vinogradarskim regionima širom svijeta: Italija, Francuska, Španija, SAD, Argentina, Čile, Rumunija… Kod nas je manje zastupljena zbog toga što prednosti imaju uglavnom autohtone sorte.
Široko je rasprostranjena zahvaljujući tome što je prilagodljiva ka agroekološkim uslovima i što se od nje dobijaju prepoznatljiva visoko kvalitetna vina.
U Velikoj Britaniji zastupljen je najinteresantniji način uzgoja kabernea. Naime, gaji se u plastičnim tunelima, s ciljem postizanja efekta staklene bašte i zaštite od nepovoljnih klimatskih uslova.
Još jedna zanimljivost je ruski hibrid Caberne Severny, otporan na niske zimske temperature, koji zapravo i nema mnogo veze sa originalom.
Tipovi i karakteristike
Formira bujan čokot, jednogodišnji lastar je ljubičasto obojen sa kratkim internodijima i izraženim koljencima.
Loza je bujna, a vršni listići vunasti i zatvoreni.
List je petougan sa zatvorenim, duboko urezanim sinusima i preklopljenim vrhovima, srednje veličine. Drška lista pri osnovi ima blijedocrvenu boju i duga je. Boja mladog lišća je zelenkasto-blijeda sa karakterističnim ružičastim odbljescima.
Cvijet je funkcionalno i morfološki hermafroditan.
Grozd je cilindrično kupast, srednje zbijen ili zbijen, mali ili srednje veličine. Njegova masa iznosi oko 130 grama. Bobice su srednje okrugle, tvrde ljuske teget-ljubičaste boje, veoma sitne.
Ova sorta je veoma izdržljiva kada su u pitanju agroklimatski uslovi, otporna prema bolestima i štetočinama i zahvaljujući tome toliko rasprostranjena. Najbolje uspijeva na područjima sa umjerenom klimom.
U područjima sa toplom klimom ne razvija poželjne sortne karakteristike. U hladnijim područjima daje grublja, oporija vina kada je moguće razvijanje nepoželjne zeljaste arome. Takva vina moraju imati duži period sazrijevanja, da bi se dobila prijatnu aromu i vino pristupačnije za konzumaciju.
Kaberne sovinjon najbolje uspijeva na južnim ekspozicijama, na područjima sa šljunkovitim, rastresitim, propusnim, umjereno plodnim, krečnim, toplijim zemljištem. U takvim uslovima daje dobar kvalitet grožđa i dosta dobre prinose. Ima skromne zahtjeve za vodom.
Na botritis je veoma otporna sorta, a prema pepelnici i plamenjači srednje otporna.
Crno vino kabernea je prilično jako, većinom crvene rubin boje koja može preći u ljubičastu. Bogato je sortnim aromama i taninima. Ako je berba ranije obavljena, izražene su biljne arome, a inače se kod ovih vina osjećaju arome bobičastog voća. Sadržaj šećera kreće se od 20-24%, a ukupnih kiselina 5-8 g/l.
Temperature služenja
Vina Kaberne sovinjona se često ostavljaju da odleže više godina prije nego što će se plasirati na tržište. Taninska struktura ovih vina traži dugo sazrijevanje, čak i do dvadeset godina.
Ipak, zbog mogućih herbalnih aroma u vinima hladnijih krajeva, uticaj hrastovine je manji. Starija, buketna crna vina, punija na ukusu, odležala najmanje tri godine, poput kabernea, kaberne frana, merloa ili vranca, služe se na temperaturi od 16-18°C.
Preporučena hrana uz koju se poslužuje Caberne Sauvignon
Kaberne sovinjon traži bogatu i masnu hranu, najviše zbog snage tanina. U izboru jela za uparivanje sa ovim vinima važnu ulogu imaju visok sadržaj alkohola, često značajan doprinos hrastovine i visok sadržaj tanina.
Veliki uticaj imaju i različiti stilovi kaberne sovinjona, uslovljeni regijom iz koje potiču. Vina Novog svijeta, zbog izražene voćnosti, mogu se služiti sa bogatijim jelima, sa više različitih aroma.
Začinski karakter kabernea prekrivaju intenzivne umami arome, pa će u prvi plan izbiti tonovi bobičastog voća. Vina Starog svijeta, koja karakterišu zemljani tonovi, dobro idu sa jelima čiji su sastojak gljive. Uz jela sa dosta zeleniša i povrća odlično se slažu vina iz hladnijih regiona, u kojima je dominantan herbalni karakter.
Kada su u pitanju sirevi, kaberne može da se služi sa širokom paletom, s tim da je bolje izabrati one lakše, jednostavnih aroma, kako ne bi došlo do sukoba aroma vina i sira.
Uz čokoladne deserte ne preporučuje se serviranje vina od kabernea jer može doći do toga da im takvi deserti umanje voćnost, iako kaberne ima sklonost ka miješanju sa crnom čokoladom.
