Shiraz je izuzetno popularna crvena sorta širom svijeta. U Južnoj Africi, Australiji, Kanadi i na Novom Zelandu, poznata je pod nazivom Shiraz, dok je u Evropi, Čileu, Argentini i SAD-u njeno ime Syrah.
Naravno, postoji još popriličan broj njenih sinonima. Bitno je spomenuti da se ova sorta ne treba miješati sa Petit sirah, što je sinonim Durif-a.
Sadržaj:
- Porijeklo i istorija
- Geografska rasprostranjenost
- Shiraz – tipovi i karakteristike
- Temperatura služenja
- Preporučena hrana uz Shiraz
Porijeklo i istorijat
Porijeklom je iz sjevernog dijela doline Rajne u Francuskoj. Navodno je u tom regionu prisutna od dvanaestog vijeka. Istraživanjem obavljenim 1999.-e u Montpellieru ustanovljeno je kako je Syrah potomak sorte Dureza i MendeuseBlanche.
Dureza je stara crna sorta iz Francuske, a MendeuseBlanche bijela sorta koja se nekada uzgajala u pokrajini Savoji (Savoy). Budući da nikada nisu dostigle veću popularnost, ne postoje podaci o njihovom uzgoju izvan Francuske.
U Australiju dolazi u Bazbijevoj kolekciji (evropski migrant), a Ser Vilijem Mekartur je u knjizi objavljenoj 1844. godine opisuje kao sortu adaptiranu australijskim klimatskim uslovima. Nekada su se crvene sorte, uključujući i ovu, čupale iz zemlje da bi se dobilo mjesto za neku od brojnih bijelih sorti zastupljenih na australijskom tlu.
U poslednjih dvadesetak godina, Shiraz sa ovog kontinenta u enormnoj mjeri utiče na proizvodnju vina vrhunskog kvaliteta.
Sedamdesete godine prošlog vijeka označene su povratkom Shiraza u vinograde u kojima je i prije obitavao, kao i njegovim dolaskom u mnoge nove vinograde.
Geografska rasprostranjenost
Najzastupljenija je u Francuskoj, u sjevernoj dolini rijeke Rajne (57% ukupnih svjetskih zasada), u Australiji (oko 33%) i SAD-u, ili preciznije, u Kaliforniji (oko 6,7%). Ostali zasadi se mogu pronaći u Italiji, Španiji, Portugalu, Argentini i Čileu.
U Južnoj Africi, ova sorta se odlično prilagodila sparnim klimatskim uslovima i veoma brzo proizveo sjajne rezultate. Argentinski shiraz se često miješa sa Malbecom, još jednom crvenom sortom, u cilju dobijanja vina po uzoru na australijski “Caberne Shiraz”.
U poslednjih nekoliko godina, koristi se i u Hrvatskoj i to u proizvodnji kvalitetnih vina („Syrah“ i „Genos03“).
Jedna je od najviše uzgajanih vinskih sorti u Australiji, Južnoafričkoj Republici i Francuskoj, od početka 21.-og vijeka. Neka od najkvalitetnijih i širom svijeta poznatih Syrahovih vina nastala su upravo tamo.
Na teritoriji Hrvatske, Shiraz je najrasprostranjeniji u zadarskom vinogorju.
Prisutan je na listi preporučenih sorti za: Istru, Slavoniju, Dalmatinsku Zagoru, Hrvatsko primorje i Sjevernu Dalmaciju. Najveći vinograd sa Shirazom kao primarnom sortom, površine je otprilike oko stotinu hektara, a podignut je na području Korlata.
Tipovi i karakteristike
Loza je snažna i raste u širinu.
Cvijet je pravilan, hermafroditan.
Odrasli list je okrugao, srednje veličine, petodijelan sa dubokim sinusima. Lice je blistavo zelene boje, a naličje nešto svjetlije i paučinasto.
Zreo grozd je cilindričan, srednje veličine, većinom izdužen i kompaktan. Sazrijevanjem bobica počinju da se smežuravaju i labave. Zrele bobice su ovalne ili okrugle, male do srednje veličine, tamnoplave boje do crne boje, a meso im je veoma sočno i slatko.
Ima redovnu oplodnju, a sazrijeva krajem druge, odnosno početkom treće epohe. Odgovaraju joj i niski i povišeni sistemi uzgoja,kao i kratka rezidba. Mješovitom rezidbom joj se smanjuje kvalitet. Srednje je rodnosti.
Veoma je osjetljiva prema suši i hlorozi, srednje otporna prema biljnim bolestima i visoko osjetljiva prema grinjama. Najviše joj odgovaraju topla strukturna zemljišta, sa dobrim vodnim kapacitetom, u toplijim klimatskim uslovima.
Karakteristike vina
Jedna je od tipičnih vinskih sorti čija vina imaju srednji do visoki kvalitet, zavisno od uslova okoline. Vina su ekstraktivna i snažna, obojena i prikladna i za kupažiranje.
Karakteristične arome ovih vina su:
- crna ribizla,
- dudinje,
- crni biber,
- nerijetko i doza katrana.
Neizostavni su i tragovi tanina i drveta koji se nakon dugog odležavanja miješaju sa ostalim aromama, čime se dobija bogata i izbalansirana paleta.
U Australiji su počela da se proizvode vina laganog stila, uz uspostavljanje balansa između drveta, tanina i voća, dok je katran prisutan u znatno slabijim tragovima u odnosu na druga vina ove sorte.
Uobičajeno je kombinovanje Shiraza sa njegovim drugim sokovima, istim po kvalitetu, koji su zastupljeni u drugim vinogradima, državama i klimatskim regionima. Cilj je dobiti izbalansirano vino. Australijanci Shiraz koriste i za dobijanje crnih pjenušavih vina, izuzetno popularnih u poslednjih nekoliko godina.
Ojačana vina porto stila su takođe za preporuku.
Temperatura služenja
Shiraz se poslužuje na temperaturi od 18°C, što je ujedno i preporučena temperatura za konzumiranje i serviranje, kada su ukus i aroma u potpunosti došli do izražaja.
Preporučena hrana uz koju se poslužuje
Vina dobijena od ove sorte idealna su u kombinaciji sa raznim suhomesnatim proizvodima, jelima sa roštilja, mesom divljači i sa biftecima.
Zaključak
Činjenica da je Shiraz jedina dozvoljena crvena sorta sjeverne doline Rajne samo je jedna od osobina koja joj daje na popularnosti. Njena vina proizvedena u tom regionu danas se mogu svrstati u rang sa najboljim vinima Burgundije i Bordoa.
Najskuplji svjetski shiraz poznat je pod nazivom “Grange”, čija butelja košta oko 600$, a proizveden je u Australiji.
Nije neophodno putovati u Francusku ili čak Australiju da biste vidjeli zasade ove sorte ili obavili degustaciju. Zahvaljujući hrvatskim proizvođačima, u svijet Shiraza mogu nas uvesti upravo „Syrah“ ili „Genos03“.
